Irak taşımacılığının tarihsel süreç içerisinde nasıl bir gelişim gösterdiğini anlamak için, artan iletişimi ve yapılan kara yollarını dikkate almak gerekir. Yaklaşık 370 km’lik sınır hattına sahip olduğumuz Irak’a yapılan taşımacılık faaliyetleri, zaman zaman kesilse de yukarı yönlü bir ivme göstermektedir. Bölgede yaşanan savaş ve çatışma ortamı, Irak taşımacılığının önündeki en büyük engel olarak ortaya çıkmaktadır.

Birinci Dünya Savaşı’nın sonrasında İngiliz hakimiyetine giren Irak 1932’de bağımsızlığını kazandı. 1937 yılında İran’ın da katıldığı 3’lü zirvede Sadabat Paktı imzalandı. Bu pakta göre İran, Irak ve Türkiye birbirlerinin ülke sınırlarına saygı duyacak ve bölgede birlikte hareket edeceklerdi. Böylelikle, ülkeler arası ticaretin gelişmesi için ihtiyaç duyulan barış ve huzur ortamı da sağlanmış oldu. Ancak savaştan yeni çıkmış ve kendini toplamaya çalışan, bir yandan da yeni bir işgal tehlikesine karşı kendini korumak zorunda olan Türkiye Cumhuriyeti’nin elinde; Osmanlı’dan devraldığı 18.335 km’lik bir yol ağı vardı. Hem bakımsız hem de ulaşım ihtiyacını karşılamakta sınırlı kalan bu yol ağının geliştirilmesi için bir çalışma içerisine girildi. Motorlu araçların sınırlı sayıda olması ve maddi imkânların yetersizliği nedeniyle, yol yapım çalışmaları demir yollarını tamamlayıcı olacak şekilde sınırlandırıldı. Yine de 1938 yılına gelindiğinde 40.235 km’ye varan kara yolu uzunluğuna ulaşılmıştı. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra, Marshall Yardımları ile tarımda traktörü kullanmaya başlayan Türkiye; 1960’larda kara yolu uzunluğunu 61. 452 km’ye çıkarırken motorlu araç sayısını da 114.208’e yükseltti. 1973-1985 yılları arasında Boğaziçi Köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nün faaliyete geçmesiyle Türkiye, Asya-Avrupa-Ortadoğu arasında geçiş merkezi hâline geldi. 2017 yılı itibariyle 70.000 km kara yolu ağı tamamlandı. Köy yollarıyla birlikte, kara yollarının yaklaşık 400.000 km’ye ulaştığını söyleyebiliriz. Irak taşımacılığı 1980’li yıllarda ivme yakaladı. Çünkü o yıllarda otoyol yapımına hız verildi ve dışa dönük ihracata dayalı bir ekonomi anlayışına geçildi. 1980’de başlayan ve neredeyse 8 yıl süren İran-Irak Savaşı, Irak taşımacılığını zora soksa da Türk müteahhitleri bölgede birçok yapı inşa etti. Sonrasında 1990’lı yıllarda Kuveyt’i işgal girişimleri nedeniyle Irak’a uluslararası ambargo uygulandı. Irak artık sınırlı miktarda petrol üretecek ve bunun karşılığında da gıda gibi maddeleri dışardan tedarik edebilecekti. Irak ekonomisi petrole dayalıdır ve diğer her şey konusunda dışarıya bağımlıdır. Irak halkının beslenme ve barınma gibi temel ihtiyaçlarının karşılanabilmesi noktasında, Türkiye her zaman ilk sırada yerini almıştır. 2003 yılında, ABD’nin müdahalesiyle Irak’a uygulanan ambargo kaldırıldı. Irak’ın yeniden yapılandırma sürecinde özellikle gıda ve yapı malzemelerinin tedariki konusunda Türkiye aktif rol aldı. 2019 yılında Irak’ın ithal ettiği ürünlerin %18’ini Türkiye ihraç etmiştir. Pandemi nedeniyle Irak taşımacılığında kesintiler meydana gelmiş olsa da Habur Sınır Kapısı’nın tekrar açılmasıyla ticari faaliyetler başlamıştır.

Parsiyel, kelime anlamı olarak parça, tüm olmayan manasına gelmektedir. Bu anlamıyla lojistik sektöründeki taşımacılık türlerinden birine de adını vermiştir. Parsiyel taşımacılık, bir aracı tam olarak dolduramayan parça halindeki malzemelerin birlikte taşınması işlemidir. Farklı firmalara ait olan ve aynı güzergâha iletilmesi gereken ürünler, parsiyel taşımacılıkta tek bir araçla taşınır. Parsiyel taşımacılık, lojistik sektörünün küreselleşen dünyanın isteklerine hızlı çözümler üretmesinin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Özellikle tek seferde büyük miktarlarda malzeme satışı yapmayan firmalar, maliyetin daha düşük olduğu parsiyel taşımacılığı tercih etmektedir. Firmalar, parça malzemeleriyle dolduramadıkları araçların tüm maliyetini karşılamak yerine parsiyel taşımacılığı tercih ederek malzemelerinin kapladığı alan kadar ödeme yapmaktadır. Malzemelerin kapladığı alan tespit edilirken en, boy ve yüksekliği dikkate alınarak hacmi hesaplanır. Malzemelerin cinsi, kapladığı alan, güzergâhın uzunluğu ve gümrük işlemleri de dikkate alınarak maliyet hesaplanır. Gidilecek güzergâha göre hava yolu, kara yolu, demir yolu veya kara yolu parsiyel taşımacılığından biri veya birkaçı tercih edilebilir.

Irak, Türkiye’nin güneydoğusunda yer alan ve Türkiye ile sınır hattı yaklaşık 370 km’yi bulan bir ülkedir. Başkenti Bağdat’tır. Türkiye’nin yanı sıra İran, Kuveyt, Suudi Arabistan, Ürdün ve Suriye ile komşu olan Irak, bir körfez ülkesi olarak dikkat çekmektedir. Petrole dayalı bir ekonomiye sahiptir ancak, Irak ithalatımız söz konusu olduğunda ilk 3’te yerini almaktadır. Bu durum 2003-2011 yılları arasındaki ABD’nin Irak işgali sürecinde sekteye uğrasa da günümüzde, Türkiye’yle Irak arasındaki ticaret parsiyel taşımacılık ile artarak devam etmektedir. Irak uzun yıllar savaş bölgesi olarak anılmıştır. Savaşın etkilerinin hâlen hissedildiği Irak’ta, parsiyel taşımacılık yapılırken dikkat edilmesi gerekir. Türkiye’yle sınır komşusu olması nedeniyle yaygın olarak Irak kara yolu parsiyel taşımacılığı tercih edilmektedir. Irak ticareti ağırlıklı olarak Şırnak/Silopi’den giriş yapılan Habur Sınır Kapısı üzerinden gerçekleştirilmektedir. Gümrük ve vergilendirme gibi detaylı işlemlerin gerekli olduğu Irak’ta parsiyel taşımacılık yapabilmek için CMR taşıma belgesi, İngilizce veya Arapça fatura, çeki listesi, gözetim belgesi, menşe şahadetnamesi, gıda sağlık sertifikası ve bazı ürünler için ithalat izin belgesi gibi temin edilmesi gereken dokümanlar bulunmaktadır. Malzemenin içeriği, fotoğrafları ve belgeleri gümrüğe teslim edildikten sonra geçiş onayı beklenir. Onayı alınan malzemeler; son giren ilk çıkar ilkesine göre sırayla depoya veya kapıdan iletilmek üzere alıcılara teslim edilir. Zaho, Erbil, Duhok, Süleymaniye, Kerkük, Musul, Dokan ve Soran Irak parsiyel taşımacılığın yapıldığı başlıca şehirlerdir. Savaştan sonra toparlanmaya çalışan Irak, Türkiye’nin pazarda payını artırabileceği fırsatlar sunmaktadır. Türkiye’nin birçok yerinden başta gıda ve inşaat malzemeleri olmak üzere, Irak’ın yeniden yapılanmasına katkı sağlayacak ürünler ihraç edilmektedir. Türkiye ve Irak arasındaki ekonomik ilişkilerin gelişmesinde parsiyel taşımacılık önemli bir yer tutmaktadır. Bdl Grup Lojistik Kargo hizmetleri ve parsiyel taşımacılık hakkında daha detaylı bilgi almak için; lütfen bizimle iletişime geçin.

Bir ülkeden diğer bir ülkeye yük taşımacılığı gibi lojistik hizmet verilirken, rota üzerindeki farklı ülkelerden de geçilir. Normal şartlarda bu ülkelerin gümrüklerinde takılmalar söz konusu olur ancak transit yük taşımacılığında bu durum söz konusu olmaz. Diğer bir deyişle transit yük taşımacılığı, bir yükü bir ülkeden diğer bir ülkeye taşırken, aradaki ülkelerde gümrüğe takılmadan geçebilmesini sağlayan taşımacılık türüdür. Transit yük taşımacılığında, bir yüke ait gümrük vergileri de veya bu yüke dair yasaklar da ertelenir. Böylece yük, üçüncü ülkelerin kara ya da deniz yolları kullanılarak, o ülkenin içinden geçer ve yine kara ya da deniz yolları kullanılarak ülkeden çıkış yapar. Transit yük taşımacılığı, bu anlamda gümrük kapılarında yaşanan beklemelerin önüne geçerek zamandan kazanılmasını sağlamakla kalmaz. Aynı zamanda bir ülkeden diğer bir ülkeye taşımacılık yapılırken; fazladan vergi verilmesini de önler. Böylece, maddi anlamda da taşıma şirketinin üzerine ekstra bir yük binmesine engel olur. Transit yük taşımacılığı tek bir taşıma modelini içerebilir. Buna ek olarak, kombine taşımacılıkları da kapsayabilme özelliğine sahip bir taşımacılık türüdür. Kombine taşımacılık, lojistik sektörünün yükselen bir trendidir. Bir yükün sadece tek bir yolla taşınmasına hepimiz aşinayız ancak kombine taşımacılık türünde yük, çıkış noktasından varış noktasına kadar en az iki yolla taşınır. Özellikle son yıllarda mesafe ve ulaşım açısından sorunlu olan taşımalar, maliyeti düşük olan demir yolu ve deniz yolu aracılığıyla taşınmaktadır. Bu anlamda transit taşımacılığın kombine taşımacılıkla beraber uygulanabilir olması, oldukça faydalıdır. Bu iki taşımacılık türü birleştiğinde, finansal anlamda çok daha verimli bir tasarruf gerçekleştirilebilir.

Transit taşımacılığın sağladığı faydalar, görüldüğü üzere bu taşımacılık türünü oldukça cazip kılmaktadır. Peki, transit taşıma için hangi belgeler gerekmektedir? Transit taşımacılığa taraf olan ülkeler karşılıklı olarak, yıllık geçiş izin hakkı kotası koymaktadır. Buna dair birtakım belgeler de düzenlenmektedir. Taşımacılık yapan kişilerin yapması gereken ise Uluslararası Nakliyeciler Derneği’nin ilgili ülke temsilcilikleri aracılığıyla sağladığı bu belgeleri temin etmektir. Ülke geçişlerinde bu belgelerin kullanımı zorunlu tutulmaktadır. Bunların yanında yapılması gereken diğer şeylerden biri, ticaret odalarından transit taşımacılık belgeleri almaktır. Bu belgeler taşımacılık yapacak her bir araç için özel olarak düzenlenmektedir. Araçlar aynı zamanda CMR adı verilen ve yükü gönderen, alan, yükün niteliği, net ve brüt ağırlığı, paketleme biçimi, paket sayısı ve aracın plakasına dair bilgiler içeren bir yük senedi de bulundurmalıdır. Alıcı, teslim noktasında bu belgeyi onaylar ve eğer taşınan yükte herhangi bir hasar meydana gelmişse ya da bir eksiklik durumu söz konusuysa; bu hasarları ve eksiklikleri raporladıktan sonra raporu taşımayı yapan kişiye teslim eder. Transit taşımacılık hakkında daha detaylı bilgi almak için, bizimle şimdi iletişime geçebilirsiniz.

Irak farklı etnik, dini ve mezhebi yapılara ev sahipliği yapan; tarihi binlerce yıl öncesine dayanan bir ülkedir. Irak’ın nüfusunu Araplar, Türkmenler, Kürtler ve Türkler oluşturmaktadır. Türkiye ve Irak’ın ortak kültürel değerleri söz konusu olduğunda bu detay önemlidir çünkü; Irak’ta özellikle Türkmenlerin, Kürtlerin ve Türklerin yaşıyor olması, Türkiye’de ve Irak’ta ortak bir kültüre sahip olan insanların yaşadığı anlamına gelmektedir. Irak’ın kültürünü oluşturan başlıca unsurlar Mezopotamya kültürü, İslam kültürü, geleneksel Arap ve Kürt kültürüdür. Bunlardan özellikle Mezopotamya, İslam ve Kürt kültürü, Türkiye’nin de genel kültür yapısını oluşturan unsurlar arasında yer almaktadır. Kısacası Irak ve Türkiye, aynı coğrafyada bulunan iki ülkedir. İki ülkenin nüfus ve coğrafi yapılarında ortak noktalar bulunması, kültürel değerleri arasında da benzerlikler ve ortak kültürel değerler bulunmasını ortaya çıkarır.

Irak’ın nüfusunun önemli bir kısmını Türkmenler, bir diğer deyişle Irak Türkleri oluşturmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde Anadolu’dan Irak’a askerler, tüccarlar ve memurlar getirilmişti. Irak’ta yaşayan Türkmenlerin çoğu da Anadolu’dan getirilen insanların torunlarıdır. Anadolu’dan Irak’a getirilen Türkmenler, Irak ve Türkiye’nin ortak kültürel değerlere sahip olmasını tetikleyen gruplardan biridir. Irak Türkmenlerinin çoğu Müslümandır ve Anadolu ile bağdaşan dilsel ve kültürel ögelere sahiptir. Müslüman Irak Türkmenlerinin çoğunluğunu Alevî ve Bektaşî Müslümanlar oluşturur. Bunun yanında Türkmenler laik insanlardır ve kuruluşundan beri Türkiye Cumhuriyeti’nin devlet-din meselesine dair sahip olduğu laik yorumu içselleştirmişlerdir. Irak Türkmenleri, dil konusunda da Türkiye ile benzerliklere sahiplerdir. İstanbul Türkçesi, Irak Türkmenlerinin lehçesinde etkiler barındırmaktadır. Öyle ki, lehçe söz dizimi bakımından komşu Türkçe lehçelerinden keskin farklarla ayrılır. Türkmen lehçesi sadece İstanbul Türkçesi ile değil, Kıbrıs ve Balkan Türkçesi ile de benzerlikler göstermektedir. Ayrıca Irak Türkmenlerinin yazı dili de, temelini İstanbul Türkçesi’nden almıştır ve yazılı dilinde modern Türk alfabesi kullanılmaktadır. 1930 yılında Türkçe, Kerkük ve Kifri’de bir azınlık dili olarak tanınmıştır ancak; 1972’de hükümet okullarda ve medyada Türkçe’nin kullanılmasına karşı bir yasak getirmiştir. Türkmen lehçeleri, 2005 yılına kadar da tanınmamıştır. O zamandan beri de Irak Türkmenleri birçok Türk okulu açmıştır ve Türk medyası, Türkmen lehçelerinin İstanbul Türkçesi özelinde standardize edilmesine ve gençlerin Türkçe dilini tercih etmelerine yol açmıştır.

Türkiye’den Irak’a ihraç edilen ürünler geniş bir skalaya sahip. Bunlara örnek olarak inciler, değerli taşlar, metaller, madeni paralar, öğütme ürünleri, malt, nişastalar, inlin, buğday glüteni, plastikler, makine, nükleer reaktör, kazan, tahıl, un, nişasta, süt preparatları ve ürünleri sayılabilir. İhraç edilen ürünler listesine daha farklı ürünler de eklemek mümkündür. Her ülke için ihracat oldukça önemlidir. İhracat hem Türkiye’ye hem de Irak’a farklı şekillerde faydalar sağlamaktadır. Peki, Türkiye’den Irak’a ihraç edilen ürünlerin nasıl bir süreç izlediğini hiç merak ettiniz mi? Siz Irak’a ihracat yapmak istiyorsanız sizi nasıl bir süreç bekliyor? Irak’ta nasıl müşteri bulabilirsiniz?

Irak’a Yapılan İhracat Süreci

Irak’a yapılan ihracatta diğer ülkelere yapılan ihracatlarda olduğu gibi, uluslararası ticaret kuralları söz konusudur. Bunun yanında Irak’la Türkiye arasındaki ihracatta hâkim olan özel protokoller de mevcuttur. Bilinmesi gereken önemli bir nokta, Kuzey Irak Yönetimi ile Türkiye ticaret protokollerinin, ülkenin diğer bölgelerindeki protokollerden biraz daha farklı işlediğidir. Yine de bu durum, Türkiye’nin aleyhine bir nokta içermemektedir. Irak’a yapılan ihracatta lojistik bakımından herhangi bir sorun teşkil eden bir durum söz konusu değildir. Irak’a yapılan ihracatta kara yolu ve hava yolu taşımacılığı aktif olarak kullanılmaktadır. Irak’ta artık savaş koşulları neredeyse tamamen ortadan kalkmıştır. Bir diğer güzel gelişme de ülkede yeniden kurulum sürecinin devam etmesidir. Bu süreç Türkiye’de bulunan ihracatçılar için oldukça büyük bir önem arz etmektedir çünkü ülkenin belli ürünlere ihtiyacı vardır ve Irak’taki alıcıların da bu ürünleri ülkelerine çok yakın olan Türkiye’den temin etmeyi tercih etmesi beklenir. Irak’ta alıcılara ulaşmanın maalesef zorlukları bulunmaktadır. Evet, savaşın etkisi bu ülkede azalmıştır ancak Irak’ta bir pazarlama ekibi kurmak pek kolay değildir. Maliyet açısından zorluklar bulunduğu gibi güvenlik açısından da riskler mevcuttur. Bu yüzden de B2B ticarete yönelmek, Iraklı alıcılara ulaşmak için tercih edilebilir.

Irak’ta müşteri bulmanın zorlukları, diğer ülkelerde müşteri bulmanın zorlukları ile kıyaslandığında daha fazla olabilir. Irak her ne kadar ciddi bir talep potansiyeli barındıran bir ülke olsa da bu ülkedeki alıcıların, yabancı satıcılara ulaşmasının önünde engeller bulunmaktadır. Buna paralel olarak yabancı bir satıcı da Irak’ta fiziksel pazarlama yapmaya karar verirse, bu süreçte birtakım zorluklarla karşılaşacaktır.

Irak’a Nasıl Ürün Satılır?

Irak’a ürün satmaya karar verdiyseniz, ihracat sürecinde aklınıza takılabilecek bir diğer soru da bu ülkeye ürün satma işinin nasıl yapıldığı olacaktır. Mikro ihracat, Irak’ta yeni gelişen bir pazardır. Artık her ülkede olduğu gibi Irak’ta da mobil iletişim araçlarının kullanımı artmaktadır. Bu durumun önemli bir getirisi, ülkede ithalatın kişi bazına kadar düşmüş olmasıdır. Hükümetin düşük vergi politikası sayesinde, yurt dışından ürün almak Irak’ta yaşayan insanlar için oldukça kolaydır. Bu durum, Türkiye’deki satıcılar için de avantaj sağlamaktadır. Online platformlar üzerinden ürünler tüketicilere kolaylıkla ulaştırılabilmektedir. Online bir platforma bağlanmadan, kendi firmanızla bağımsı bir ihracat yapmayı tercih edebilirsiniz. Bu noktada tek ihtiyacınız olan; bölgeye ve sürece hâkim, alanında uzman bir firmayla çalışmak. Böylece ürünlerinizi Irak’a çok kolay kargo operasyonlarıyla kolayca ulaştırabilirsiniz. BDL Lojistik Kargo bölgeye, sürece ve lojistik uzmanlığına sahip kadrosuyla hizmetinizde. Bizimle hemen şimdi iletişime geçebilirsiniz.